Jane Eyre's Garderobe: Eenvoud & Authenticiteit

Wanneer we denken aan weelderige kostuumdrama's, dwalen onze gedachten vaak af naar extravagante baljurken, glinsterende juwelen en ingewikkelde kapsels die de rijkdom en status van de aristocratie weerspiegelen. Maar wat als de ware schoonheid ligt in eenvoud, in de subtiele elegantie van functionaliteit en authenticiteit? De verfilming van Charlotte Brontë's tijdloze klassieker Jane Eyre uit 2011, geregisseerd door Cary Fukunaga, biedt een verfrissend perspectief op kostuumontwerp. In schril contrast met de flamboyante creaties voor de 18e-eeuwse aristocrate Georgiana in The Duchess, waarvoor hij een Oscar won, koos kostuumontwerper Michael O’Connor voor een heel andere benadering voor Jane Eyre. Zijn visie was helder: de kleding moest de innerlijke wereld van Jane weerspiegelen – een wereld gekenmerkt door bescheidenheid, veerkracht en een onwrikbare zoektocht naar ware liefde en acceptatie.

Jane's stijl is, zoals O'Connor het zelf omschrijft, “heel eenvoudig, ongecompliceerd en zonder franjes”. Deze filosofie was cruciaal voor het neerzetten van het personage van Jane, een weeskind dat na jaren van ontberingen werkzaam wordt als gouvernante en verliefd wordt op haar veel oudere en mysterieuze werkgever, Edward Rochester. Hoewel O’Connors focus verschoof van het aankleden van de hogere kaste naar de midden- en lagere klassen, betekent dit geenszins een gebrek aan detail of artistieke diepgang. Integendeel, de film is doorspekt met delicate, met kant afgezette jurken, satijnen veterlaarzen, vintage prints en zijden bloemversieringen, waardoor het een van de meest verbluffende historische films van het jaar werd.

De Filosofie Achter Jane's Bescheiden Garderobe

De kern van O’Connors ontwerpfilosofie voor Jane was het concept van eenvoud. Jane is geen vrouw van uiterlijk vertoon; haar rijkdom zit in haar intelligentie, haar morele kompas en haar diepe emoties. Haar kleding moest dit weerspiegelen – geen afleidingen, geen overdaad, maar een canvas dat haar innerlijke kracht en kwetsbaarheid benadrukt. Dit betekende minder volume en meer nadruk op de vorm en textuur van de stoffen. De jurken zijn ontworpen om Jane's figuur te flatteren zonder de beperkingen van de toenmalige heersende modes die vaak onpraktisch waren. Dit zorgde voor een meer realistische en geloofwaardige uitstraling, passend bij een vrouw die hard werkt en zich niet laat leiden door oppervlakkigheden.

Authenticiteit Boven Alles: Een Creatieve Afwijking

Zowel regisseur Cary Fukunaga als Michael O’Connor hadden één primair doel voor ogen bij de productie van deze 16e verfilming van Brontë’s geliefde roman: authenticiteit. Echter, kort na de start van de productie stuitte de regisseur op een onverwacht mode-dilemma. Het boek werd gepubliceerd in 1847 en het verhaal speelt zich ongeveer tien jaar daarvoor af, rond 1837. Maar noch Fukunaga, noch O’Connor konden de kleding van de jaren 1830 waarderen. Fukunaga beschrijft ze als “niet flatterend; vrouwen lijken op Valentijnskaarten, met enorme mouwen en driehoekige schouders” – vaak aangeduid als ‘puff cake’ jurken vanwege de gigotmouwen. Deze stijl, hoewel historisch correct voor de periode waarin het boek zich afspeelt, zou het personage van Jane geen recht doen en haar innerlijke karakter niet weerspiegelen.

De moedige beslissing werd genomen om een lichte afwijking te maken van de strikte historische context en inspiratie te putten uit de mode van de jaren 1840. Deze periode kenmerkte zich door meer figuur-flatterende jurken, met een klokvormige rok, smalle armen en strakke lijfjes. Deze aanpassing zorgde ervoor dat de kostuums niet alleen historisch geloofwaardig aanvoelden, maar ook de esthetiek van de film verbeterden en de acteurs de mogelijkheid gaven om natuurlijker te bewegen en te acteren. Het was een compromis ten behoeve van artistieke expressie en karakterontwikkeling, zonder de essentie van authenticiteit te verliezen.

Vergelijking van Modeperiodes: 1830s vs. 1840s

Stof, Patroon en Karakter: De Taal van Kleding

Om het verhaal van een vrouw van eenvoudige komaf, die een liefdeloze opvoeding heeft gekend, tot leven te brengen, wilde O’Connor dat het materiaal en het patroon van Jane’s kleding haar aard zouden weerspiegelen. De volumineuze stukken van het voorgaande decennium zouden dit niet hebben opgeroepen. Voor Jane’s trouwjurk creëerde hij oorspronkelijk twee schetsen. “Het veel eenvoudigere ontwerp kreeg de voorkeur,” merkt hij op, wat nogmaals de nadruk legt op de gewenste ingetogenheid. Jane's kledingstukken, zoals de off-the-shoulder jurken, waren gemaakt van stevigere, minder verfijnde textielsoorten om haar sociale status te reflecteren. Ze hadden klokvormige rokken, smalle armen en strakke lijfjes, wat bijdroeg aan het slanke en elegante silhouet van de jaren 1840.

De Onzichtbare Lagen: Onderkleding en Realisme

Een cruciaal, hoewel vaak onzichtbaar, aspect van kostuumontwerp is de onderkleding. O’Connor ontwierp zelfs era-passende onderkleding, inclusief kousen en korsetten, voor de acteurs. Dit was een belangrijk element voor de regisseur, die de vrijheid wilde hebben om Jane ook in haar 'ontkleden' te filmen. Zonder deze elementen, zo stelt Fukunaga, “verlies je dat extra niveau van realiteit.” De juiste onderkleding beïnvloedt niet alleen de pasvorm en het silhouet van de bovenkleding, maar ook de houding en beweging van de acteur, wat essentieel is voor een geloofwaardige historische weergave.

Van Schets tot Scherm: Maatwerk en Detail

In tegenstelling tot veel historische films, die tegenwoordig vaak kostuums huren van gespecialiseerde kostuumhuizen, werd een groot deel van de kleding specifiek voor Fukunaga’s versie uit 2011 gemaakt. Dit toont de toewijding aan maatwerk en authenticiteit. “We hebben veel tijd besteed aan de meisjes van Lowood,” merkt Fukunaga op, refererend aan de kostuums voor de 50 studentenuniformen die moesten worden gemaakt. Deze uniformen, hoewel op het eerste gezicht eenvoudig, waren voorzien van opmerkelijke details: “Ze hadden klompen met koperen spijkers die turquoise werden zodra ze verweerden. Je zult het nooit zien, maar je kunt het horen.” Dit niveau van detail, zelfs voor elementen die nauwelijks zichtbaar zijn, benadrukt de diepte van de toewijding aan realisme. In de twee maanden voorafgaand aan de opnames in de Engelse landschappen van Derbyshire en Yorkshire, creëerde O’Connor twaalf individuele looks voor Jane.

Iconische Looks: Een Duik in de Details

Van alle kostuums die Jane draagt, heeft Fukunaga een duidelijke favoriet: “Mijn favoriet is de schotse ruit jurk die Jane draagt wanneer ze naar Thornfield komt.” Deze specifieke jurk kenmerkte zich door een cape-shawl en een blauwe kraag die eruitzag alsof deze met indigo was geverfd. Er was iets aan de houten interieurs van die wereld en deze middernachtblauwe tinten die uitzonderlijk goed samengingen, vooral de manier waarop het paste bij de ruige heidevelden (moors) rondom Thornfield. Dit specifieke kostuum belichaamt de perfecte samensmelting van Jane's bescheidenheid, haar verbinding met de natuurlijke omgeving en de subtiele elegantie die O'Connor voor haar voor ogen had.

Veelgestelde Vragen over Jane Eyre's Kostuums

Waarom wijken de kostuums af van de exacte historische periode van het boek?

Hoewel het boek zich afspeelt in de jaren 1830, vonden regisseur Cary Fukunaga en kostuumontwerper Michael O’Connor de mode van die tijd (met grote, onflatteuze mouwen) niet geschikt voor Jane's karakter of de esthetiek van de film. Ze kozen daarom voor de meer flatterende en elegante stijlen van de jaren 1840 om de authenticiteit van het personage en het verhaal beter te dienen.

Wie ontwierp de kostuums voor de film Jane Eyre (2011)?

De kostuums werden ontworpen door de bekroonde kostuumontwerper Michael O’Connor, bekend van zijn werk aan andere historische drama's. Zijn benadering voor Jane Eyre was gericht op eenvoud, authenticiteit en het weerspiegelen van het innerlijke karakter van het hoofdpersonage.

Welke details werden er besteed aan de kleding van de Lowood-meisjes?

Voor de 50 studentenuniformen van Lowood werden veel details toegevoegd, zoals speciaal gemaakte klompen met koperen spijkers die na verloop van tijd turquoise werden door verwering. Dit toont de toewijding aan realisme, zelfs voor elementen die nauwelijks zichtbaar waren op het scherm.

Hoe weerspiegelt Jane's kleding haar sociale status en persoonlijkheid?

Jane's kleding is eenvoudig, gemaakt van stevigere, minder verfijnde textielsoorten, wat haar bescheiden sociale status en haar praktische, ongecompliceerde aard weerspiegelt. De nadruk ligt op functionaliteit en ingetogen elegantie, in plaats van op uiterlijk vertoon, wat haar innerlijke kracht en moraliteit benadrukt.

Welke rol speelde onderkleding bij het kostuumontwerp?

Onderkleding, zoals korsetten en kousen, werd speciaal ontworpen en was essentieel voor de authenticiteit. Het zorgde niet alleen voor de juiste silhouet van de bovenkleding, maar gaf de acteurs ook de vrijheid om realistisch te bewegen en droeg bij aan een extra laag van realisme in scènes waarin Jane zich ontkleedt.

De kostuums in Jane Eyre (2011) zijn een testament van de kracht van subtiliteit in kostuumontwerp. Ze bewijzen dat ware schoonheid niet altijd ligt in weelde en opzichtigheid, maar vaak in de zorgvuldige overweging van karakter, context en de stille elegantie van authenticiteit. Michael O’Connor slaagde erin om met elke steek en elke stofkeuze het verhaal van Jane Eyre te vertellen, niet alleen door wat ze droeg, maar door wat haar kleding over haar zei. Het is een meesterwerk van ingetogen mode, dat een blijvende indruk achterlaat.

Als je andere artikelen wilt lezen die lijken op Jane Eyre's Garderobe: Eenvoud & Authenticiteit, kun je de categorie Mode bezoeken.