De Evolutie van Westerse Mode: Van Prairie tot Catwalk

Kleding is al meer dan 170.000 jaar een integraal onderdeel van ons bestaan. De eerste mensen vonden kleding uit, en deze traditie is generatie op generatie doorgegeven. Net als de mens en de samenleving is kleding door de eeuwen heen geëvolueerd en aangepast aan de omgeving. Van eenvoudige dierenhuiden die in de vroege dagen om lichamen werden gewikkeld tot de stijlvolle kleding van vandaag, de mode heeft een enorme transformatie ondergaan. Westerse mode, zoals we die nu kennen, zag het levenslicht in de 19e eeuw en werd een onlosmakelijk onderdeel van het gouden cowboytijdperk.

De Oorsprong en Evolutie van Westerse Mode

Westerse mode werd geïntroduceerd als praktische hulpmiddelen voor cowboys en ranchwerkers. Gemaakt van stevige en robuuste materialen, was hun primaire doel niet om stijl of charme toe te voegen, maar om de drager te beschermen tegen barre omstandigheden. Elk onderdeel van deze unieke kledinglijn diende een specifiek doel dat niet door een ander kon worden vervuld. Tegenwoordig heeft westerse mode een modernere benadering aangenomen, maar de essentie van functionaliteit en duurzaamheid blijft behouden. Het is een stijl die de tand des tijds heeft doorstaan, en die nog steeds bewonderd wordt om zijn karakter en geschiedenis.

De Gouden Eeuw van het Wilde Westen: 1870-1900

De mode geïnspireerd op het Wilde Westen blijft vandaag de dag populair. De kleding van cowboys en pioniers spreekt tot onze verbeelding, omdat deze zowel functioneel als esthetisch interessant is. De periode die bekend staat als het 'Wilde Westen-tijdperk' omvat doorgaans de kledingstijlen van de jaren 1870 tot 1900. Voordat de jaren 1870 aanbraken, begon de grensstijl al vorm te krijgen. Mexicaanse kledingstijlen domineerden het Zuidwesten in de jaren 1820 en daarna, terwijl pioniers op de karrensporen in de jaren 1840 en 1850 hun eigen handgemaakte looks adopteerden. Met de voltooiing van belangrijke spoorwegen tegen de jaren 1870, ontwikkelde het Wilde Westen zijn eigen unieke kenmerken, die verschilden van die aan de Oostkust.

Invloeden op de Westerse Kledingstijl

De mode die in het Amerikaanse Westen ontstond, kwam niet zomaar uit de lucht vallen. Verschillende belangrijke invloeden hebben bijgedragen aan de vorming van de westerse kleding die we vandaag herkennen:

• Spaanse en Mexicaanse Mode: De 'veecultuur' van Noord- en Zuid-Amerika vond zijn oorsprong in Spanje. Kledingstukken zoals hoeden, bolerojasjes en gespoorde laarzen vormden de look van een Spaanse rancher. Deze items werden populair in Mexico en werden geïntroduceerd bij de Amerikanen in het Zuidwesten. Mexicaanse ranchers voegden hun eigen flair toe aan Spaanse stijlen; ze droegen bewerkt leer en geborduurde accessoires die de look van westerse tuigage en cowboybenodigdheden zoals riemen, tassen en laarzen zouden inspireren.
• De Bergmannen en Bontjagers van de Frontier: De ontdekkingsreizigers van het Westen waren iconische Amerikaanse figuren die mannen inspireerden om verder naar het Westen te reizen op zoek naar een nieuwe start. Grensmannen droegen vaak leer en franjes, en gaven de voorkeur aan leer vanwege de duurzaamheid in de ruige landschappen en diverse weersomstandigheden die men in het Westen aantrof.
• De Cowboy Zelf: De kleding van de cowboy vormde de laatste invloedrijke stijl. Cowboys droegen wollen of denim broeken, chaps, leren riemen en laarzen. Deze kledingelementen vormden niet alleen de look van de cowboy, maar ook die van de meeste andere mannen aan de frontier. Hoewel stukken zoals chaps specifiek waren voor het werk van cowboys, waren andere stukken, zoals broeken en laarzen, essentieel voor het dagelijkse werk van alledaagse mannen.

Essentiële Kledingstukken voor Mannen in het Wilde Westen

De herenkleding in het Amerikaanse Westen was functioneel, comfortabel en eenvoudig. Veel elementen van de garderobe van een mannelijke pionier waren vergelijkbaar met die van een cowboy, aangezien pioniers duurzame kleding nodig hadden die bestand was tegen zware arbeid op de boerderij. Omdat er weinig winkels bestonden en de voorraden beperkt waren, waren de materialen die voor kleding werden gebruikt van het grootste belang. Mannen droegen stoffen zoals katoen, denim, corduroy, wol en leer. Deze stoffen waren duurzaam, warm, ademend en natuurlijk.

De Iconische Cowboylaarzen

Wat veel mensen niet weten, is dat na de Burgeroorlog veel Amerikaanse kolonisten naar het Westen reisden en zich realiseerden dat hun lage schoenen en dikke kleding niet geschikt waren voor het westerse klimaat. Het lopen op het soms rotsachtige, soms zanderige terrein van de woestijn vereiste iets anders. Ook paardrijden was een grote uitdaging. Dit gaf een schoenmaker in Coffeyville, Kansas, begin jaren 1870, het briljante idee om militaire cavalerielaarzen aan te passen tot iets dat beter geschikt was voor de omgeving. Dit gaf de aanzet tot een beweging van cowboylaarzen overal in het Westen. Mexicanen speelden ook een grote rol in de ontwikkeling van de cowboylaarzen, omdat zij het borduurwerk van de schoenen introduceerden, een idee overgenomen van Spaanse militaire schoenen.

Al deze aanpassingen hebben bijgedragen aan het samenstellen van één ontwerp dat sindsdien de wereld van het Westen heeft gedomineerd. De laarzen die als resultaat kwamen, hebben een hak die hoog genoeg is om de voet in een positie te houden waarin zelfs het ergste terrein gemakkelijk begaanbaar lijkt. Bovendien werd paardrijden ook gemakkelijk met de bevestiging van sporen. Deze stelden cowboys in staat hun paarden met hun enkels te besturen. Sporen werden geïntroduceerd in het Mongoolse tijdperk en hebben hun weg gevonden naar de westerse wereld vanwege hun enorme praktische bruikbaarheid.

De Karakteristieke Cowboyhoeden

Geïnspireerd door Mexicaanse vaqueros – Spaans voor cowboy – begon de stijl van West-Amerika te lijken op de kleding van de vaqueros. Met hun brede sombreros, hoge laarzen en leren chaps, was alles wat vaqueros droegen gericht op functionaliteit. Amerikaanse cowboys namen soortgelijke kleding over, waaronder de hoed.

De typische keuze in de jaren 1800 was de bolhoed. Deze werd beschouwd als een betere optie voor paardrijden dan de slappe hoed, omdat deze minder snel afwaaide in de wind. Tegen de jaren 1870 werd de bolhoed echter snel vervangen door de Stetson-hoed, die populair was vanwege het gebruik ervan in de Union Cavalry, en die nog steeds wordt gedragen. Om te voorkomen dat de hoed afwaaide tijdens het rijden op hoge snelheden, werden stormkoorden (stampede strings) aan het ontwerp toegevoegd. Dit zijn lange koorden gemaakt van leer of paardenhaar die halverwege de kroon van de hoed werden gewikkeld, met aan elke kant een gat waardoor het koord werd gehaald. Het werd vervolgens onder de kin of rond de achterkant van het hoofd vastgezet, waardoor de hoed op zijn plaats bleef.

Robuuste Westerse Broeken

In de vroege dagen van het Wilde Westen werden broeken gemaakt van wol. Tijdens de zomer werd canvas verkozen vanwege de ademendheid. Dit veranderde tijdens de Gold Rush van de jaren 1840, toen denim overalls populair werden onder mijnwerkers vanwege hun goedkoopheid, ademendheid en comfort. Levi Strauss, een kleermaker, verbeterde het ontwerp door koperen klinknagels toe te voegen, en tegen de jaren 1870 werd dit ontwerp overgenomen door ranchers en cowboys. De originele Levi's jeans werden al snel gevolgd door andere makers, waaronder Wrangler jeans en Lee Cooper. Deze werden vaak gecombineerd met Kippy-riemen met metalen concho's en grote riemgespen.

Leren chaps werden vaak gedragen om de benen van de cowboy te beschermen tegen cactusstekels en te voorkomen dat de stof versleet. Twee veelvoorkomende typen zijn de strakke shotgun chaps en de brede batwing chaps. De leren chaps werden soms gemaakt van huiden die hun haar behielden in plaats van gelooid leer. Ze verschenen voor het eerst op de Great Plains rond 1887.

Jassen en Mantels voor de Prairie

De oorspronkelijke jas die cowboys in het Wilde Westen droegen, was de duster coat. Dit was een lichte, losse en lange jas, meestal gemaakt van canvas of linnen. De duster coat, voorzien van een split aan de achterkant voor gemakkelijk rijden, werd gedragen om de kleding van de ruiters te beschermen tegen vuil. Ze werden populair in de 19e en 20e eeuw voor zowel vrouwen als mannen die in motorcades reden. Nadat duster coats niet effectief bleken voor motorfietsen, begonnen ontwerpers te experimenteren met materialen zoals leer, denim en suède. De robuustheid van deze materialen bleek zeer nuttig, waardoor ruiters zich konden beschermen tegen allerlei weersomstandigheden.

Later werden franjes toegevoegd aan jassen en mantels. Franjes werden meestal toegevoegd aan buckskin jassen. Buckskins zijn kledingstukken, meestal bestaande uit een jas en leggings, gemaakt van buckskin, een zacht suèdeleer van hertenhuid. Buckskins zijn vaak afgezet met een franje. Oorspronkelijk een functioneel detail, stelt het het kledingstuk in staat om regen af te voeren. Om sneller te drogen wanneer nat, omdat de franje fungeert als een reeks lonten om het water te verspreiden. Ze dienden ook als een vorm van camouflage bij de jacht, door de omtrek van de drager te doorbreken en hen te laten opgaan in hun achtergrond. Buckskins zijn afgeleid van hertenhuidkleding die door Native Americans werd gedragen. Ze waren populair bij bergmensen vanwege hun warmte en duurzaamheid. Buckskin jassen, vaak geverfd en uitvoerig gedetailleerd, zijn een hoofdbestanddeel van westerse kleding. Er was een korte trend in de jaren 70. Het Amerikaanse jack dat bekend staat als een wamus, was oorspronkelijk gemaakt van buckskin met franje.

Halsbedekking in het Westen

Tijdens het Victoriaanse tijdperk droegen heren zijden cravats of stropdassen om kleur toe te voegen aan hun anders sobere zwarte of grijze outfits. Deze bleven tot het begin van de 20e eeuw gedragen worden door respectabele Westerlingen. Na de Burgeroorlog werd het gebruikelijk onder veteranen uit de arbeidersklasse om losjes een bandana om hun nek te binden om zweet te absorberen en stof uit hun gezicht te houden. Deze praktijk ontstond in het reguliere leger ten tijde van de Mexicaanse Oorlog, toen troepen de gehate leren stijve kragen weggooiden en deze vervingen door goedkope paisley zakdoeken.

Een ander bekend Westers accessoire, de bolo tie, was een pioniersuitvinding die naar verluidt gemaakt was van een dure hoedband. Dit was een favoriet onder gokkers en werd snel overgenomen door Mexicaanse cowboys. Samen met de slanke 'Kentucky'-stijl vlinderdas die vaak werd gezien bij stereotiepe Zuidelijke heren zoals Colonel Sanders. In moderne tijden dient het als formele kleding in veel westerse staten, met name Montana, New Mexico en Texas.

De Mode van de Pioniersvrouw

De kleding van vrouwen aan de frontier was eveneens eenvoudig, economisch en functioneel. Vaak liepen de kledingstijlen van vrouwen twee tot acht jaar achter op die van de Oostkust. Hoewel vrouwen in het Oude Westen te maken hadden met beperkte materialen, probeerden velen zo goed mogelijk de modetrends bij te houden. Vrouwen die naar het Westen reisden, namen Oostelijke stijlen mee om te repliceren zodra ze in hun nieuwe huizen arriveerden. Ze wisselden ook kopieën uit van Godey's Lady's Book, een extreem populair vrouwenmagazine dat artikelen, poëzie, illustraties en complete jurkenpatronen bevatte om thuis te gebruiken.

Dagelijkse Kleding en Materialen

Sommige pioniersvrouwen maakten hun eigen linnen stof van zelfgekweekte vlas. Stof kon thuis goedkoop worden geweven en geverfd, maar stoffen konden ook in de stad worden gekocht bij algemene winkels. Calico, een basisstof in het Oude Westen, werd verkocht voor vijf tot acht cent per yard. Vrouwen koesterden in de winkel gekochte stoffen en bewaarden manden vol restjes voor kinderkleding, verstelwerk, speelgoed maken en meer. Naast linnen en calico waren andere populaire stoffen die aan de frontier werden gebruikt mousseline en linsey-woolsey. Mousseline is vergelijkbaar met katoen en werd gebruikt voor onderkleding. Linsey-woolsey was een mix van linnen en wol die warmte bood in de koelere maanden.

Kleding werd door vrouwen gemaakt in de winter, wanneer buitenklusjes stopten en vrouwen binnenshuis bleven om zich voor te bereiden op de lente. Hoewel veel families kilometers van elkaar woonden, gaven vrouwen nog steeds prioriteit aan het goed verzorgen van hun kleding. Regelmatig wassen en strijken waren twee belangrijke manieren waarop pioniersvrouwen de kleding van hun familie in goede staat hielden. Vrouwen en meisjes bezaten meestal twee alledaagse jurken, zodat de ene gewassen kon worden terwijl de andere werd gedragen. Schorten waren essentiële stukken die over jurken werden gedragen om ze langer schoon te houden.

Jurken en Onderkleding

In tegenstelling tot de gerimpelde en geplooide stijlen van de Oostkust, waren pioniersjurken eenvoudig en functioneel voor dagelijks werk. Ze hadden lange mouwen, hoge halslijnen en waren tot drie centimeter korter dan normaal afgezoomd voor bewegingsgemak. Sommige vrouwen voegden zelfs gewichten toe aan hun zomen om te voorkomen dat hun rokken in de wind opwaaiden! Onder hun jurken droegen vrouwen in het Amerikaanse Westen petticoats in lagen om warm te blijven in alle soorten weer. Corsetten werden zo vaak mogelijk gedragen, zelfs in het Oude Westen, omdat ze belangrijk waren voor vrouwen uit die tijd.

De "Zondagse Best" en Accessoires

Terwijl vrouwen dagelijks eenvoudige jurken droegen, kon hun 'Sunday Best' veel extravaganter zijn. Sociale bijeenkomsten waren belangrijk in gemeenschappen aan de frontier. Gebeurtenissen zoals feesten, schuurverhogingen en roundups vroegen om bredere rokken, luxere stoffen en weelderige accessoires. Sociale kleding was veel chiquer dan alledaagse kleding en werd daarom gekoesterd door pioniersvrouwen. Sommigen brachten hun beste jurken mee uit het Oosten, terwijl anderen hun eigen looks creëerden, geïnspireerd op de Oostelijke mode.

Accessoires waren vrij algemeen in het Wilde Westen, vooral voor kerkbezoek en andere bijeenkomsten. Vrouwen gebruikten technieken zoals kantklossen, borduren en haken als versieringen. Accessoires zoals broches, medaillons, oorbellen, haarbanden en sjaals waren speciale bezittingen. Accessoires werden meegebracht uit het Oosten of vaak per post besteld via catalogi van Sears en andere bedrijven. Na de Tweede Wereldoorlog begonnen veel vrouwen, die na hun werk in de landbouw of fabrieken thuiskwamen terwijl de mannen overzee waren, jeans te dragen zoals de mannen. Ook droegen ze knielange prairie rokken, rood of blauw geruite jurken of suède franjerokken afgeleid van Native Amerikaanse kleding.

Vergelijkingstabel: Kledingstukken: Functie vs. Stijl

Veelgestelde Vragen over Westerse Mode

Hier beantwoorden we enkele veelgestelde vragen over de fascinerende wereld van westerse kleding:

Wanneer begon westerse mode populair te worden?

Westerse mode begon populair te worden in de 19e eeuw, specifiek rond de jaren 1800, en werd een integraal onderdeel van het gouden cowboytijdperk. Hoewel kleding aan de frontier al eerder vorm kreeg, ontwikkelde de kenmerkende 'Wilde Westen'-stijl zich pas echt tussen 1870 en 1900, mede door de aanleg van spoorwegen die het Westen toegankelijker maakten.

Wat was het verschil tussen dagelijkse kleding en 'zondagse best' in het Wilde Westen?

De dagelijkse kleding in het Wilde Westen was voornamelijk functioneel, eenvoudig en gemaakt van duurzame materialen zoals katoen, wol en denim. Deze kleding was ontworpen om de zware arbeid op de boerderij of ranch te weerstaan. De 'zondagse best' daarentegen was veel extravaganter en werd gedragen voor sociale bijeenkomsten zoals kerkdiensten, feesten en roundups. Deze kleding was vaak gemaakt van luxere stoffen, had meer versieringen en volgde, zij het met enige vertraging, de modetrends van de Oostkust.

Waarom droegen cowboys franjes aan hun jassen?

Franjes op jassen, met name op buckskin jassen, waren oorspronkelijk zeer functioneel. Ze hielpen het kledingstuk sneller te drogen door water af te voeren en dienden ook als een vorm van camouflage door de contouren van de drager te doorbreken, waardoor ze beter opgingen in hun omgeving tijdens de jacht. Deze traditie is afgeleid van de kleding van Native Americans, die de praktische voordelen van franjes reeds kenden.

Welke rol speelden Mexicanen in de ontwikkeling van westerse kleding?

Mexicanen speelden een cruciale rol in de ontwikkeling van westerse kleding. De 'vaquero'-cultuur (Mexicaanse cowboys) en hun kleding, zoals brede sombreros, hoge laarzen en leren chaps, waren een belangrijke inspiratiebron voor Amerikaanse cowboys. Ook introduceerden zij het borduurwerk op cowboylaarzen, een idee dat zij op hun beurt van Spaanse militaire schoenen hadden overgenomen. Bovendien waren Mexicaanse ranchers pioniers in het gebruik van bewerkt leer en geborduurde accessoires, die later de westerse stijl sterk beïnvloedden.

Wanneer droegen vrouwen jeans in het Westen?

Hoewel mannen al in de jaren 1840 denim droegen, werd het pas na de Tweede Wereldoorlog, toen veel vrouwen na hun werk in de landbouw of fabrieken thuiskwamen, gangbaar dat zij ook jeans gingen dragen. Vóór die tijd droegen vrouwen voornamelijk jurken en rokken, zoals de knielange prairie rokken of geruite jurken, met franjerokken afgeleid van Native Amerikaanse kleding.

Conclusie

Westerse mode heeft een lange weg afgelegd. Wat begon als het overnemen van inspiratie uit verschillende culturen en het verbeteren ervan naar behoefte, is nu een prominent onderdeel van de wereldwijde mode. Westerse mode is enorm geëvolueerd, maar het is belangrijk om altijd te onthouden waar de dingen die we koesteren vandaan komen. De reis van aanpassing en inspiratie heeft nu een enorme hoeveelheid mode-items samengesteld die stilzwijgend een enorme rol spelen in het dagelijks leven van moderne cowboys en ranchwerkers over de hele wereld, en die een voorbeeld stellen van stevigheid en robuustheid. Het is een blijvende erfenis van functionaliteit en stijl die de tand des tijds heeft doorstaan.

Als je andere artikelen wilt lezen die lijken op De Evolutie van Westerse Mode: Van Prairie tot Catwalk, kun je de categorie Mode bezoeken.